توصیه‌های فنی تولید برنج به روش مدیریت تلفیقی محصول در شمال ایران

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات برنج کشور- معاونت مازندران

2 موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور- ایستگاه تحقیقات کنترل بیولوژیک آمل

3 موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

چکیده

اهمیت تولید برنج در راستای امنیت غذایی و ایمنی غذا دو راهبرد اساسی جهت ارتقاء سلامت برنج کشور می‌باشد. مصرف بی رویه نهاده‌‏های شیمیایی طی چند دهه، ضمن ایجاد اثرات سوء زیست‌محیطی، سلامت انسان‌ها را نیز به مخاطره انداخته است. رویکرد اکولوژیکی به مدیریت عوامل خسارت‌‏زای گیاهی می‏‌تواند یکی از راهبردهای سازگار با زیست‌بوم شالیزار باشد. در یک مطالعه میدانی، مدیریت آفت ساقه‌خوار و بیماری بلاست برنج به‌عنوان مهم‌ترین عوامل خسارت‌زا در ارقام محلی و اصلاح شده در کشت اول و دوم با استفاده از روش‌های فیزیکی، مکانیکی، فرومونی، به‌زراعی، زیستی و بدون استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیولوژیک، بر اساس حساسیت گیاه برنج در دوران رویشی و زایشی، در ارقام محلی، سه بار رهاسازی زنبور تریکوگراما به فاصله یک هفته انجام شد، اما در ارقام اصلاح شده و حساس به آفت ساقه‌خوار، از چهار الی شش بار رهاسازی به فاصله یک هفته استفاده شد. کاربرد قارچ‌کش زیستی، بیماری بلاست برنج را در دو مرحله‌ی برگی و خوشه‌دهی کنترل نمود. نتایج حاکی از آن است که اجرای صحیح مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‏‌های برنج، همراه با مصرف بهینه کودهای شیمیایی، نه‌تنها سبب تولید و ارتقاء سلامت محصول (بدون استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی) می‌شود بلکه به افزایش تنوع زیستی و حفظ زیست‌بوم شالیزار نیز کمک شایانی می‌نماید.

کلیدواژه‌ها