2
استاد پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، آمل، ایران.
چکیده
در دو دهه اخیر به‌منظور افزایش توان اقتصادی و نیز ضرورت حفظ امنیت غذایی، دوبار کشت برنج در یک فصل زراعی در نواحی شمال ایران به‌ویژه مازندران مورد توجه شالیکاران قرار گرفته است. در این راستا، رقم اصلاح شده برنج هلال با ویژگی‌های زودرسی، ارتفاع بوته کوتاه و مقاومت به خوابیدگی ساقه، تحمل در مقابل بیماری‌ها و آفات، عملکرد مناسب، کیفیت پخت و عطر مطلوب دارای پتانسیل بسیار مناسبی جهت دوبار کشت در یک سال و تولید متوسط عملکرد بیش از 14 تن شلتوک در یک دوره حدود 180 روزه می‌باشد. بررسی‌های میدانی در رابطه با دوبار کشت رقم هلال در یک سال در مزارع کشاورزان نشان داد که با نشاکاری این رقم در هفته اول اردیبهشت و برداشت در اواسط تیرماه، متوسط عملکرد 5/7 تن شلتوک به‌دست آمد و با کشت مجدد در هفته اول مرداد، در اواسط مهرماه، متوسط عملکرد حدود 5/6 تن برداشت شده است. از این‌رو رقم هلال به‌عنوان رقمی مناسب در بعد اجتماعی از جمله تناسب با ذائقه مصرف‌کنندگان از لحاظ کیفیت پخت و بازارپسندی؛ بعد فنی نظیر تحمل به تنش‌های محیطی (زنده و غیرزنده)؛ بعد زیست‌محیطی از جمله مصرف حداقلی سموم شیمیایی و بعد اقتصادی شامل کاهش هزینه تولید و افزایش درآمد کشاورزان در نواحی شمال ایران در سیستم دوبار کشت برنج می‌تواند نقش مهمی در الگوی کشت شمال کشور داشته باشد.
)