Rice Research Institute of Iran, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, Iran
چکیده
برنج یکی از محصولات غذایی مهم جهان است که تغییرات در عوامل اصلی اقلیمی مانند دما تأثیر مهمی بر رشد و عملکرد آن دارند. با افزایش دمای زمین که محرک اصلی این گرمایش، انتشار گازهای گلخانه است، تهدیدهای قابل توجهی برای رشد، عملکرد و کیفیت برنج ایجاد شده است و در نتیجه این موضوع میتواند امنیت غذایی کشورهای تولیدکننده برنج را به خطر اندازد. اثر گرمای هوا بر مراحل مختلف رشد رویشی و زایشی برنج میتواند متفاوت باشد. گرمای بیش از حد میتواند دوره رشد رویشی برنج را کوتاه کند و در نتیجه عملکرد برنج را پایین‌آورد. علاوه بر این، دمای بالا مرحله گلدهی را تحت تاثیر قرار داده و میتواند بر سرعت تشکیل دانه موثر باشد، به‌طوری‌که دمای بالا باعث کاهش پر شدن دانه و شاخص‌های مهم کیفیت برنج می‌شود. برخی راهکار‌های مناسب مانند انتخاب رقم‌های مقاوم به گرما مانند طارم هاشمی و خزر، مدیریت مصرف آب در مرحله خوشه‌دهی و گلدهی برنج و مدیریت تغذیه مناسب با استفاده از عناصر غذایی کلیدی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم نقش مهمی در مقاومت گیاه برنج در برابر گرما را فراهم می‌کنند. در متن حاضر تلاش شده است تا اثرات نامطلوب گرما بر مراحل رشد برنج گردآوری و معرفی شوند و توصیه‌های ترویجی بر مقابله با این گرما ارائه شده است.
)