مقایسه کشت مستقیم برنج تحت آبیاری قطره‌ای با کشت مرسوم از نظر مصرف آب و عملکرد

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 استاد بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 کارشناس بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان،

3 اســتادیار پژوهــش بخــش تحقیقــات زراعــی و باغــی مرکـز تحقیقــات و آمــوزش شــاورزی و منابــع طبیعــی اســتان گلســتان، ســازمان

چکیده

سطح زیرکشت برنج به‌روش سنتی در استان‌هایی که از نظر اقلیمی و پایداری مزیتی ندارند به‌دلیل کسب درآمد بیشتر، در حال افزایش است. برای تعدیل شرایط یاد شده، کشت مستقیم برنج به‌جای کشت سنتی نشایی پیشنهاد شده است. کشت آسان‌تر، صرفه‌جویی در مصرف آب و انرژی، کاهش تخریب خاک، افزایش عملکرد گیاه بعد از برنج، امکان استفاده از کشاورزی حفاظتی و حفظ محیط زیست و پایداری از مهم‌ترین مزایای کشت مستقیم برنج است. کشت مستقیم برنج با روش آبیاری قطره‌ای در مقایسه با کشت مرسوم نشایی مصرف آب را به‌طور قابل قبولی کاهش می‌دهد ولی هم‌زمان عملکرد نیز کاهش می‌یابد. عمده‌ترین دلایل کاهش عملکرد در روش مستقیم که معمولا به‌صورت کشت دوم انجام می‌شود را می‌توان تاخیر در کاشت، نبود رقم مناسب، روش تغذیه و عدم توانایی در کنترل علف‌های هرز برشمرد. نتایج حاصل از پروژه‌های تحقیقاتی جهت مقایسه سه شیوه کشت برنج شامل: مرسوم نشایی، مستقیم نشاء و مستقیم بذر در بستر غیرگلخراب نشان داد که مقدار مصرف آب در سه شیوه اشاره شده به‌ترتیب 13830، 8300 و 8440 متر مکعب در هکتار بود و عملکرد متناظر 8094، 3645 و 6376 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. روش کشت مستقیم با آبیاری قطره‌ای به‌جای روش سنتی برنج به‌دلیل کاهش مقدار آب و افزایش بهره‌وری، پیشنهاد می‌شود. برای فراگیر کردن این شیوه، انتخاب رقم با دوره رشد کوتاه، تاریخ مناسب کاشت و تغذیه مناسب برای کاهش اختلاف عملکرد ضروری است.

کلیدواژه‌ها