ویروس‌ها از عوامل مهم بیماری‌زا دربرنج هستند. کنترل آن‌ها مستلزم شناخت کامل این عوامل است. در ایران برخی از ویروس‌های برنج مانند موزائیک ایرانی ذرت، کوتولگی گال سیاه برنج و جیالوم برنج تاکنون شناخته شده‌اند، ولی از اهمیت ویروس‌های دیگری که ممکن است برنج را آلوده کنند اطلاعی در دست نیست. اطلاعات کافی در مورد این سه ویروس و ویروس‌های بومی ایران که احتمال آلوده کردن برنج را دارند وجود دارد. از نظر علائم‌شناسی، ویروس موزائیک ایرانی ذرت با ظهور نقاط و خطوط موازی کلروتیک و قهوه‌ای روی رگبرگ‌های برگ و غلاف، ویروس کوتولگی گال سیاه برنج به‌صورت گال‌های ریز قهوه‌ای روی رگبرگ‌ها و جیالوم به‌صورت زردی و نارنجی شدن برگ که از نوک برگ شروع می‌شود، شناخته می‌شوند. دو ویروس اول با زنجرک و ویروس جیالوم برنج با شته‌ها منتقل می‌شوند. رابطه این ویروس‌ها با ناقلین خود پایا است. آگاهی از نحوه‌ی زمستان‌گذرانی و بقای ویروس در طبیعت، شناخت میزبان‌های غیر زراعی، به‌عنوان میزبان ویروس و پناهگاه ناقلین در مدیریت بیماری نقش اساسی دارد. این ویروس‌ها در نبود برنج در طول زمستان روی علف‌های هرز و در بدن ناقل می‌مانند و در بهار توسط ناقلین به برنج منتقل می‌شوند. بر این اساس کنترل ناقل، نقش اصلی را در مدیریت بیماری دارد. تاخیر در کشت برنج، ضد عفونی بذر با سموم حشره‌کش سیستمیک، حذف علف‌های هرز میزبان و استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش‌های مدیریت این بیماری‌ها است.
)