کاه و کلش برنج، زیست توده‌ای ارزشمند با کاربردهای فراوان

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی، بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

2 رییس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان

3 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

کاه و کلش برنج حجم عظیمی از زیست‌توده لیگنوسلولزی حاصل از فعالیت‌های زراعی سالیانه در استان‌های شمالی کشور را به خود اختصاص می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که مجموع کاه و کلش حاصل از کشت برنج در سه استان مازندران، گیلان و گلستان سالانه بالغ بر 3/6 میلیون تن است. این منبع عظیم و ارزشمند مواد آلی که با بهره‌گیری از انرژی خورشیدی و مواد آلی و شیمیایی نهفته در خاک و به‌عبارت دیگر با کمترین هزینه، هر ساله در دسترس قرار می‌گیرد، با وجود کاربردهای سنتی و نوین بسیاری که امروزه در جهان برای آن متصور است، متأسفانه عموماً در کشور به‌عنوان محصولی مازاد و غیرقابل مصرف قلمداد شده و نسبت به حذف آسان و کم‌هزینه آن، یعنی سوزاندن در سطح مزارع، اقدام می‌شود. قالب فعالیت‌های پژوهشی در کشور نیز بر بهبود عملکرد کشت برنج و شلتوک قابل دستیابی از واحد سطح شالیزارها متمرکز بوده و شناسایی راهکارهای بهرهگیری از کاه و کلش برنج و معرفی آن‌ها به زارعین و بهره‌برداران کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در متن حاضر تالش شده است تا راهکارهای قابل اجرا در مقیاس روستایی و نیمه صنعتی برای بهره‌گیری از این زیست‌توده ارزشمند گردآوری و معرفی شوند.

کلیدواژه‌ها