بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان
چکیده
تعیین آب مورد نیاز گیاه یکی از عوامل کلیدی برای مدیریت آبیاری است. در شرایط کمبود منابع آبی، با هدف استفاده کاراتر از آب برای برنامهریزان بخش کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. روند رو به رشد کشت شالی در استان گلستان به دلیل توجیه اقتصادی واقعیتی انکار ناپذیر است. از آنجا که برنج یک گیاه پرمصرف از نظر آب شناخته شده است، ضروری است تا با تعیین آب مورد نیاز گیاه و تدقیق اطلاعات بر مبنای شرایط اقلیمی جاری، سیاست کشت منطقه تدوین گردد. در حال حاضر اطلاعات منسجم مبتنی بر بررسیهای پژوهشی و به روز شده نیاز آبی گیاه برنج وجود ندارد. به همین دلیل در این مطالعه به تعیین آب مورد نیاز گیاه برنج با دوره رشد 110 تا 120 روز در شرایط استان گلستان پرداخته شده است. در این نوشتار با استفاده از اطلاعات هواشناسی سالهای 97 و 98 و همچنین اطلاعات طولانی مدت بر مبنای دو ایستگاه سینوپتیک گرگان و گنبد و اطلاعات منطقهای آب مورد نیاز برنج با استفاده از رابطه پنمن-مانتیث و نرمافزار EToCal برآورد شدند. نتایج بررسی نشان داده است که نیاز آبی خالص برنج در کشت تابستانه بر مبنای ایستگاه هواشناسی گرگان در سالهای 97، 98 و طولانی مدت به ترتیب برای 720، 700 و 660 میلیمتر و بر مبنای ایستگاه هواشناسی گنبد برابر با 800، 788 و 690 میلیمتر و در کشت بهاره برای گرگان به ترتیب زمانهای قبلی معادل 670، 600 و 595 میلیمتر و به همین ترتیب برای گنبد برابر 775، 700 و 680 میلیمتر برآورد شد.